Choroba nowotworowa na ogół wymaga długotrwałego leczenia. Terapia przeciwnowotworowa obejmuje między innymi leczenie farmakologiczne, napromienianie oraz zabiegi chirurgiczne. Dobór poszczególnych form terapii jest podyktowany specyfiką danego przypadku, zależy między innymi od lokalizacji, charakterystyki biologicznej oraz dynamiki rozwoju choroby nowotworowej. Założeniem terapii przeciwnowotworowej jest ratowanie życia pacjenta, jednak mogą być z nią także związane skutki uboczne, które są związane z czasowym lub trwałym uszkodzeniem zdrowych tkanek. Pacjenci, którzy podejmują leczenie, mogą więc narzekać na uciążliwe objawy ze strony różnych części organizmów. Terapia przeciwnowotworowa może prowadzić na przykład do problemów stomatologicznych.
Nasilenie efektów ubocznych jest uzależnione od różnych czynników, takich jak na przykład rodzaj i dawka lekarstw stosowanych podczas terapii lub dawka napromieniowania. Negatywne objawy terapii przeciwnowotworowej bardzo często nasilają się przy połączeniu radioterapii z chemoterapią. Na kondycję ślinianek pacjenta po zakończeniu leczenia wpływają także wiek, płeć oraz inne obciążenia zdrowotne.
Częstym schorzeniem, które dotyka pacjentów podczas leczenia przeciwnowotworowego, szczególnie przy chemoterapii, są stany zapalne w obrębie błony śluzowej jamy ustnej. Z kolei radioterapia może prowadzić do zaburzeń związanych z wydzielaniem śliny. Skutkami tego schorzenia są między innymi: uszkodzenie tkanek zmineralizowanych zębów, suchość w jamie ustnej, zwłóknienie mięśni twarzy, opóźnione wyrzynanie się zębów lub wtórne infekcje o podłożu wirusowym lub bakteryjnym.
Radioterapia powoduje, że w jamie ustnej pacjenta wydzielają się mniejsze ilości śliny, przez co zmniejsza się naturalna zdolność oczyszczania się jamy ustnej w naturalny sposób. Dochodzi także między innymi do zmiany odczynu śliny oraz obniżenia jej aktywności przeciwbakteryjnej. Drobnoustroje w większym stopniu przylegają do powierzchni szkliwa, co w połączeniu z brakiem związków mineralnych wpływa na ograniczenie procesów remineralizacji – są to warunki, które sprzyjają próchnicy. Suchość jamy ustnej to też jedna z przyczyn bolesnych urazów mechanicznych w obrębie jamy ustnej.
To tylko część ze specyficznych problemów, które występują podczas terapii przeciwnowotworowej. Pacjent onkologiczny powinien być objęty opieką medyczną także w zakresie stomatologii. Możliwe skutki chemioterapii oraz radioterapii należy omówić ze specjalistą jeszcze przed rozpoczęciem leczenia.
