Kamień nazębny jest cienką warstwą twardego osadu, który powstaje, gdy płytka nazębna ulegnie mineralizacji. Główną przyczyną jego powstania jest nieodpowiednia higiena jamy ustnej. Pojawieniu się kamienia sprzyja również palenie papierosów oraz picie zbyt dużej ilości kawy i herbaty.
Po każdym posiłku na zębach pozostaje cienka warstwa bakterii i węglowodanów, która tworzy płytkę nazębną. W początkowej fazie jest ona niewidoczna, dopiero na dalszych etapach, na skutek mineralizacji, powstaje kamień nazębny. Płytka jest bardzo łatwa do usunięcia – wystarczy umyć zęby po posiłku. Niestety, zwykłe szczotkowanie może nie wystarczyć, ponieważ osad ma tendencję do osadzania się w trudno dostępnych miejscach, takich jak na przykład okolice szyjek zębowych. Ma to konsekwencje nie tylko estetyczne. Stwardniały kamień może prowadzić do odsłonięcia szyjek zębowych, a w efekcie do rozchwiania zębów i paradontozy,
O ile płytka nazębna jest łatwo usuwalna, to nie można tego samego powiedzieć o kamieniu. Do jego usunięcia konieczna jest pomoc lekarza stomatologa i przeprowadzenie zabiegu zwanego skalingiem.
Na czym polega skaling?
Skaling umożliwia usunięcie uporczywego kamienia nazębnego, który powstał w pobliżu szyjek zębowych. Osad może osadzać się zarówno nad linią dziąseł, jak i pod dziąsłami, dlatego do jego usuwania stosuje się, w zależności od potrzeby, skaling naddziąsłowy lub poddziąsłowy.
Stomatolodzy stosują różne metody skalingu. Jedną z nich jest technika tradycyjna, która polega na manualnym wyczyszczeniu kamienia przy pomocy skalera ręcznego, czyli na przykład motyczki, pilniczka lub dłuta. W gabinetach stomatologicznych odchodzi się jednak od tej techniki, ponieważ jest ona najbardziej czasochłonna, a jednocześnie najmniej dokładna.
Innym sposobem walki z kamieniem nazębnym jest metoda ultradźwiękowa, w której stosuje się skaler ultradźwiękowy. Do usunięcia osadu wykorzystuje się też fale dźwiękowe – jest to technika dźwiękowa. Skaling można przeprowadzić również metodą laserową, z zastosowaniem skalera laserowego. W skalingu chemicznym na ząb nakłada się odpowiednio przygotowany roztwór perhydrolu, a następnie pozostawia się go tak długo, aż kamień nazębny zostanie rozpuszczony. Resztki osadu wypłukuje się wodą pod ciśnieniem.